Ege Üniversitesinden bir ilk daha: “Türk Dünyasında Matbuat Sempozyumu”

EÜ’de Hasan Bey Zerdabi anısına sempozyum düzenlendi

Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Anabilim Dalı tarafından  “Türk Dünyasında Matbuat Sempozyumu” düzenlendi.  Azerbaycan Ulusal Basını’nın kurucusu Hasan Bey Zerdabi’nin anısına düzenlenen programın açılışı, EÜ Yusuf Vardar MÖTBE Kültür Merkezinde gerçekleştirildi.

Programa; EÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Ersan, Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yusuf Ayönü, İletişim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Bilgehan Gültekin, Azerbaycan Kültür Merkezi Başkanı Samir Abbasov, Sempozyum Düzenleme Kurulu Başkanı Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Yılmaz Özkaya ve Türk dünyasından alanında uzman akademisyenler ve öğrenciler katıldı.

Çarlık, Sovyet ve Bağımsızlık dönemi Türk dünyası matbuatının değerlendirildiği sempozyum, Rusya Türklerinin ilk özel gazetesi Ekinçi gazetesini yayımlayan, 20 yüzyılın önemli fikir insanlarından Hasan Melikzade Zerdabî anısına düzenlendi.

Sempozyumun açılışında konuşan EÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Ersan, “ Hasan Bey Zerdabi, Türk dünyasının son asırlarda yetiştirdiği en kıymetli evlatlarından birisidir. Geçtiğimiz asırda Azerbaycan’ın büyük uyanış hareketine öncülük etmiştir. Türk dünyası için yapmış olduğu çalışmaların yanında modern Azerbaycan edebiyatının temellerini oluşturmuş, yeni bir nesil yetişmesini esas edinmiş bir aydını anmak elbette ki bizler için bir borçtur. Şüphe yok ki onun en önemli yanı, bıraktığı eserleriyle, fikirleriyle ve takipçileriyle bugünkü Türk dünyasının dil, fikir ve işteki birliğinin temeli olmasıdır. Ondan ilham alarak daha ileri gitmeli, muasır medeniyet seviyesini geçmeli, yeni bir medeniyet hamlesiyle 21. asrı, Türk asrı yapma iradesini korumalı ve bunu gerçekleştirmeliyiz” dedi.

Prof. Dr. Ersan, “Ege Üniversitesi, Türk dünyası bağlamında özümsediği ilkeleri her daim taşıyarak, belirlemiş olduğu yüksek değerler ve hedefler doğrultusunda yürüyüşüne azim ve kararlılıkla devam ediyor. Hepimiz, dilde, fikirde, işte birlik ülküsüyle hareket etmek zorundayız. Sempozyumda görev alan öğretim elemanlarına, sempozyumun bilim kuruluna, destek veren kişi ve kurumlara, Türkiye’nin ve Türk dünyasının dört bir yanından gelerek birbirinden değerli ve faydalı bilgilendirmeler yapacak olan katılımcılara sonsuz şükranlarımı sunuyorum” diye konuştu.

“Hasan Bey Zerdâbî Azerbaycan tarihinde önemli bir yer tutmaktadır”

EÜ Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yusuf Ayönü, “ Hürriyet gibi kutsal bir fikri miras bırakan, bu ideal mirasın Azerbaycan coğrafyasında yaratılmasını, Türklük bilinciyle güçlenmesini, teoriden pratiğe dönüşmesini, halkın millî bilince ulaşmasını sağlayan bütün şahsiyetleri ve özellikle Hasan Bey Zerdabi’yi saygıyla, rahmetle anıyorum. Azerbaycan’ın Çarlık Rusya’sı devrinde millî matbuatın ve millî tiyatronun kurucusu, başarılı bir eğitimci, reformcu, I. Azerbaycan Muallimleri Kurultayının düzenleyicisi ve başkanı gibi daha nice sıfatlara sahip olan Hasan Bey Zerdâbî, Azerbaycan’ın edebî-kültürel, sosyal siyasî ve ilmî tarihinde önemli bir yer tutmaktadır. Azerbaycan toplumunun uyanmasında önemli bir kilometre taşı olan ‘Ekinci’ gazetesinin ve özellikle Hasan Bey Zerdâbî’nin büyük hizmetleri olmuştur. Türk dünyasında Türkistan’dan ve Kırım’dan önce ilkin Ceditçiliği Azerbaycan’da başlatmış olan kişinin Hasan Bey Zerdâbî  olduğunu söylemek kanaatimizce iddialı olmazdı” dedi.

Prof. Dr. Ayönü, “Türk toplulukları arasındaki siyasi ve ekonomik ilişkilerin geleceğini öncelikle dil, edebiyat çalışmaları ve kültürel çalışmaların belirleyeceğini biliyoruz.  Bu sebeple bu türden bilgi şölenlerinin Türklük bilimine gönül vermiş bilim insanlarının üzerine düşen bir borç olduğunu düşünüyoruz. Türk dünyası matbuatının araştırılmasının tarihe karşı sorumluluk ve tanıklık görevini yerine getirmek olduğu kanaatini taşıyoruz. Bu harikulade sempozyumun gerçekleşmesinde emeği geçen herkese ve siz değerli katılımcılara şükranlarımı sunuyorum” dedi.

“Fikir adamı, önder, eğitimci”

Sempozyum Düzenleme Kurulu Başkanı Doç. Dr. Yılmaz Özkaya, “Herkesin bildiği üzere Türkiye dışındaki Türklerin ilk gazetecisi, ilk muallimi olarak tanınan Hasan Bey Zerdabi,  Türk dünyasında en çok tanınan, en bilinen şahsiyetlerden birisidir. Onun bu ölçüde tanımasının altında yatan en önemli neden, çok yönlü oluşu ile ilgilidir. Zira kendisi, bir fikir adamıdır, önderdir ve eğitimcidir.  İşte biz de bu münasebetle bilgi törenimizi Hasan Bey Zerdabi anısına gerçekleştiriyoruz. Katılımlarınızdan dolayı sizlere teşekkürlerimi arz ediyor, herkesi saygıyla selamlıyorum” diye konuştu.

“Azerbaycan’da ulusal basının temelini inşa etti”

Azerbaycan Kültür Merkezi Başkanı Samir Abbasov ise, “Sizlere Azerbaycan’dan selamlar getirdik. Bugünkü etkinlik bizler için de çok önemli. Sempozyumun, Türk dünyasının büyük bir eğitimcisi ve reformisti, Türk dünyasının bilgilenmesi ve ilmi adına çok büyük hizmetleri olan Hasan Bey Zerdabi adına ithaf olması son derece değerlidir. Azerbaycan milli basını, kurulduğu ilk günden itibaren milli değerlerimizi taşıyan,  aktif propagandasını ve koruyuculuğunu yapan unsur olmuştur. Kurucu Hasan Bey Zerdabi’nin çıkardığı gazete, modern düşüncenin, milli hislerin, kültürün, eğitimin, başlangıcı olmuştur. Ulusal basının temelini inşa etmiştir. Dönemin aydınları, bu gazete etrafında birleştirmiş ve önemli görevleri başarıyla yerine getirmiştir. Sempozyuma ev sahipliği yapan Ege Üniversitesine gönülden teşekkürlerimizi sunuyoruz” dedi.

Konuşmaların ardından sempozyumun açılış oturumu olan “İrfan Murat Yıldırım” Oturumu, Prof. Dr. Sema Barutcu Özönder başkanlığında gerçekleştirildi. Oturumda konuşmacı olarak Prof. Dr. Yavuz Akpınar, Prof. Dr. Hakan Kırımlı, Doç. Dr. Saime Selenga Gökgöz ve Prof. Dr. İbrahim Maraş yer aldı. Oturum sonunda EÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Ersan, konuşmacılara plaket takdimi gerçekleştirdi.

EÜ Edebiyat Fakültesinde 19 Ekim’e kadar devam edecek olan sempozyum kapsamında çevrimiçi ve yüz yüze  çeşitli oturumlarda alanında uzman akademisyenler Türk Dünyasında Matbuat konusunda kendi ülkelerinden örneklerle fikir alışverişinde bulunacaklar.