Egeli spor bilimciler, aerobik dayanıklılık gelişimini optimize edecek antrenman yöntemlerini araştıracak

Ege Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Görkem Aybars Balcı’nın yürütücülüğünü yaptığı “Yüksek Şiddetli İnterval Antrenmanların Kronik Etkileri: Vo_2maks Bileşenleri Üzerine Yenilikçi Antrenman Modellemesi”  başlıklı proje TÜBİTAK 1001 – Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı Spor Araştırmaları Çağırısı kapsamında desteklenmeye uygun bulundu.

Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, Doç. Dr. Görkem Aybars Balcı’yı ve ekibini makamında ağırlayarak tebrik etti. Rektör Prof. Dr. Budak, “Tam akreditasyona sahip araştırma üniversitemiz akademisyenleri, multidisipliner bir anlayış, yenilikçi bir bakış açısıyla projeler üretmeye devam ediyorlar. Üniversitemizin spor bilimleri alanında köklü bilimsel birikimi ve büyük bir müktesebatı bulunuyor. Doç. Dr. Görkem Aybars Balcı ve ekibi tarafından hazırlanan, maksimal oksijen kullanım seviyesi düzeyini geliştirici antrenman metotlarının uzun dönemdeki kronik etkilerinin araştırmasına yönelik proje TÜBİTAK’tan destek almaya hak kazandı. Değerli çalışmaları için akademisyenlerimizi tebrik ediyor başarılar diliyorum.” dedi.

“Antrenör ve sporculara önemli katkı sağlayacak”

 Proje ile ilgili bilgi veren Doç. Dr. Görkem Aybars Balcı, “Antrenörler ve sporcular için en önemli hedef üst düzeyde performans göstermektir. Fakat rutin antrenmanlar bu gelişim seviyesini sınarlar. Bu nedenle araştırmacılar yenilikçi antrenman metotları üzerine çalışmalar yapmaktadır. Bu bağlamda maksimal oksijen kullanım seviyesi, dayanıklılık yetisinin hem aerobik hem de anaerobik  önemli olduğu tüm spor branşlarında en önemli belirleyici parametre olması bakımından, spor bilimleri açısından her zaman popüler bir konu olmuştur. Multidisipliner bir ekip kurularak önerilen projemizde maksimal oksijen kullanım seviyesi düzeyini geliştirici antrenman metotlarının uzun dönemdeki kronik etkilerine odaklanılacaktır. Öncelikle maksimal oksijen kullanım seviyesine etki eden iki temel faktör olan kardiyak çıktı ve arterio-venöz O₂ farkının antrenman seansı içerisinde zirve düzeyde kalmasını sağlayacak antrenman modelleri belirlenecektir. Devamında katılımcılara 6 hafta boyunca bu antrenman modelleri uygulanacaktır. Antrenman seansı içerisinde kardiyak çıktı ve arterio-venöz O₂ farkı yanıtları açısından daha uzun süre zirve yanıt sağlayan antrenman modellerinin kronik etkileri ilk kez incelenecektir. Böylece bu projede, maksimal oksijen kullanım düzeyleri benzer iki farklı bireyin maksimal oksijen kullanım seviyesini sınırlayan ana etkinin merkezi komponentten mi (kardiyak çıktı) yoksa periferik komponentten mi (arterio-venöz O₂ farkı) kaynaklandığının belirlenmesi sonrası performans eksikliği analiz edilen alana yönelik nitelikli antrenman önerisi yapılabilecektir. Bu yönüyle hem literatüre çok önemli katkı sağlayarak yeni araştırma konularının açığa çıkmasına olanak sağlanacak, hem uluslararası platformda öncelikli araştırma konularından olan kardiyo-pulmoner sağlık ve egzersiz alanında ilk kez doğrudan hemodinamik gelişime odaklanan bir yöntem önerilecek, hem de nitelikli antrenör yetiştirilmesine, sporcuların performanslarının arttırılmasına önemli düzeyde katkı sağlayacaktır.” diye konuştu.

“Makine öğrenmesi yoluyla kişiye özel performans profili oluşturulacak”

Doç. Dr. Görkem Aybars Balcı, “Aerobik dayanıklılık gelişimini optimize edecek antrenman yöntemlerinin araştırılacağı bu projede, farklı yük ve sürelerde planlanacak olan interval antrenmanların 6 haftalık dönem boyunca uygulanması sırasında, makine öğrenmesinden faydalanılacaktır. Çalışmada katılımcıların performans düzeylerine ait güç çıktıları ve yorgunluğa bağlı veriler kullanılarak makine öğrenmesi yoluyla katılımcıya özel bir performans profili oluşturulacaktır. Antrenmanlar sırasında bu makine öğrenmesi yoluyla oluşturulan bireysel performans profili üzerinden interval antrenmanları sırasında yük optimizasyonu yapılacak ve olası performans kapasite değişimleri tespit edilmeye çalışılacaktır. Bu amaç doğrultusunda, sporcuların bireysel verilerine dayalı olarak en uygun antrenman modellerini belirlemek ve bu modellerin uzun vadeli performans gelişimlerini optimize etmek hedeflenmektedir. Bu nedenle diğer bir amacımız ise makine öğrenmesi algoritmalarını kullanarak, farklı antrenman metotlarında kullanılacak güç çıktılarını tahmin eden ve olası performans değişimlerini saptayarak bir sonraki antrenman için yeni antrenman yükleri öneren modeller geliştirmektir.” dedi.

Multidisipliner proje ekibi

Doç. Dr. Görkem Aybars Balcı’nın yürütücülüğünü yaptığı projede; EÜ Eğitim Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Tarık Kışla ve Uzm. Şevket Polan; Spor Bilimleri Fakültesi Araş. Gör. Dr. Yasin Yüzbaşıoğlu, Öğr. Gör. Ramazan Aydınoğlu ve Araş. Gör. Burak Alperen Ünsal; Gençlik ve Spor Bakanlığında görev yapan Uzman Hakan Arslan yer alırken, Prof. Dr. Özgür ise projenin danışmanlığını yapıyor.