EÜ, demans hastalarının bakımına ilişkin 4 Avrupa ülkesiyle ortak eğitim programı geliştirecek
Ege Üniversitesi, demans hastalarının bakımına ilişkin Avrupa Birliği sosyal inovasyon projesinde İtalya, Litvanya, Portekiz ve Romanya ile ortak eğitim programı geliştirecek. Türkiye ayağı yürütücülüğünü Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aylin Göztaş’ın yaptığı “Demans Hasta Bakımını Üstlenenlere Yönelik Dijital Destek ve Yetkinlik Artırma (DIGI4CARE) Projesi” Portekiz Ulusal Ajansı tarafından fonlanmaya hak kazandı.
Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, “Üniversitemiz bilim insanları tüm insanlığın ihtiyaçları doğrultusunda araştırma alanlarını yoğunlaştırarak, uluslararası iş birlikli ve multidisipliner önemli projelere imza atıyorlar. Üniversitemizin; Portekiz, Litvanya, İtalya ve Romanya ile ortak geliştirdiği demans hasta bakımını üstlenen resmi olmayan bakıcılara yönelik dijital destek ve yetkinlik artırma AB ERASMUS Plus Projesi, Portekiz Ulusal Ajansı tarafından desteklenmeye uygun görüldü. Dünyanın gelişmiş ülkelerinde olduğu gibi ülkemizde de hayat şartlarındaki iyileşmeler sonucunda insan ömrünün uzadığını, buna bağlı olarak da yaşlı nüfusun genel nüfus içindeki oranın her geçen gün arttığını görüyoruz. Demans hastalığı günümüzde tüm dünyada artan büyük bir küresel sağlık sorunu. Hastalık ile ilgili en önemli risk faktörü yaştır. Nüfusun giderek yaşlanacağı bir ülke olarak Türkiye’de de yakın zamanda en önemli sağlık sorunu olacağı düşünülüyor. Önemli bir toplumsal sorun olan ve her geçen gün yaşlanmaya bağlı olarak da fazlalaşan hasta sayısı dolayısıyla demans hasta bakıcılarının günlük zorlukların üstesinden gelme becerilerinin gelişmesi ve kaliteli demans hastası bakımının sağlanması oldukça önemli bir konu. Bilim insanları demans hastalarının bakımına ilişkin eğitim programı geliştirecekler. Prof. Dr. Aylin Göztaş hocamız başta olmak üzere proje ekibini tebrik ediyor başarılarının devamını diliyorum” dedi.
“Demans, ulusal politikalar için endişe kaynağı oluşturuyor”
Projenin detayları ile ilgili bilgi veren Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aylin Göztaş, Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre 2030 yılında dünyada 75,6 milyon kişinin demans-bunama hastalığı ile yaşayacağı ve bu sayıların dünya nüfusu yaşlandıkça artmaya devam edeceğini ifade ederek, “Bu durum ulusal politikalar için büyük bir endişe kaynağı. Yapılan araştırmalar gösteriyor ki proje konsorsiyumunda yer alan İtalya, Litvanya, Portekiz, Romanya ve Türkiye gibi aile odaklı kolektivist kültürlerin karakterize ettiği ülkelerde bakımın sorumlulukları çoğunlukla aile üyeleri ve diğer gayri resmi bakıcılar tarafından üstlenilmekte. Avrupa Komisyonu Raporuna göre, kıtadaki tüm uzun vadeli bakım işlerinin yüzde 80’i özel bakıcılar tarafından yapılmakta. Resmi görevli ve eğitimli olmayan bu bakıcılar, demans, engelli veya kronik hastalığı olan bir kişiye günlük yaşamın temel veya araç-gereç kullanımıyla ilgili ücretsiz ve sürekli yardım sağlamakta. Demansla mücadele eden bir aile üyesine bakmak anlamlı ve değerli olsa da kolay değil; aile ilişkilerini değiştirebilmekte, özellikle bakımı üstlenen kişilerin fiziksel ve/veya psikolojik sağlığı üzerinde etkili olabilmekte. Literatürde bakım işini üstlenenlerin yaşayabileceği stres, yük, ruhsal bozukluklar ve yetersizlik algısına yönelik deneyimlere sıkça yer verilmekte ve resmi olmayan bakıcılar için desteğin büyük ölçüde eksik olduğu kabul edilmekte. Bu nedenle, resmi olmayan bakıcıların, özellikle yaşlılar ve demansa ilişkin günlük zorlukların üstesinden gelme becerilerinin gelişmesi ve kaliteli demans hastası bakımının sağlanması için desteklenmesi oldukça önemli” diye konuştu.
“Farkındalığın artırılmasını amaçlıyoruz”
Prof. Dr. Aylin Göztaş, “Resmi olmayan demans bakıcıları ve demanslı ailelere destek veren profesyonellerin, günlük zorlukların üstesinden gelebilmeleri için güç kazanmalarını ve demans, yaşlanma ve zihinsel sağlıkla ilgili uluslararası stratejik eylem planlarıyla tamamen uyumlu, yenilikçi, dijital araçlar aracılığıyla, gayri resmi bakıcıların bakım becerilerinin geliştirilmesini hedefliyoruz. Bakıcı iş yükünü hafifletebilecek ve bakımın kalitesi üzerinde olumlu etkisi olabilecek DIGI4CARE tamamlayıcı yaklaşımı ve gayriresmi bakıcıların desteklenmesine yönelik araçlar ile ilgili farkındalığın artırılmasını amaçlıyoruz” dedi.
Prof. Dr. Aylin Göztaş, “DIGI4CARE projesi, gayriresmi bakıcıların günlük şüphelerine ve sorunlarına cevap bulmalarını sağlayacak internet tabanlı bir oluşumdur. Bakıcıları sıklıkla mevcut dış desteklerden mahrum bırakan durumsal engellerin üstesinden gelmek için evden desteğe erişim sağlayabilmelerini amaçlamaktadır. DIGI4CARE projesini katma değeri, ortak bir zorluğa ve duruma hitap eden bir eğitim-destek programının oluşturulması ve yaygınlaştırılmasına katkıda bulunacak olmasıdır. Uluslararası projemiz ile üretilen eğitim modüllerine erişim serbest olacak ve ülkemizde ev bakımını üstlenen kişilerin gelişimine ve hasta bakım kalitesine katkı koyacaktır. Ölçeklenebilme potansiyeli, maliyet etkinliği, her an her yerde bulunabilmeye uygun doğası, kullanışlı ve gizliliği koruyan altyapısı şüphesiz bu uluslararası yaklaşımı desteklemektedir” dedi.
