Yazar Dilşad Aytekin, ebe adaylarına deneyimlerini anlattı
Funda Gül Şen- Gamze Akgün- Berfin Türegün
Uluslararası Ebeler Konfederasyonu (ICM) tarafından 2022 yılı teması “100 Yıllık İlerleme” olarak belirlendi. Bu kapsamda Ege Üniversitesi (EÜ) Sağlık Bilimleri Fakültesi Ebelik Bölümü Kariyer Planlama ve Geliştirme Komisyonu “Köy Ebeleri Kitabı Yazarı ile Söyleşi” etkinliği düzenlendi. Moderatörlüğünü EÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Ebelik Bölümü öğretim üyesi ve Kariyer Planlama ve Geliştirme Komisyonu Başkanı Doç. Dr. Ummahan Yücel’in gerçekleştirdiği söyleşi, aynı anda yüz yüze ve online olarak gerçekleştirildi. Etkinliğe konuşmacı olarak emekli öğretmen ve “Köy Ebeleri” kitabı yazarı Dilşad Aytekin katıldı.
Etkinliğin anlam ve önemini ifade eden Doç. Dr. Yücel, “Anne ve çocuk sağlığı hizmetleri, ‘Küresel Stratejik Sağlık Hedefleri’ ve ‘Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nde önemli ve öncelikli hizmet alanlarıdır. COVID-19 pandemi ortamında da ana-çocuk ve üreme sağlığı gereksinimlerinin karşılanması önceliklendirilmesi gereken hizmetler olmuştur. Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) uluslararası pek çok raporu, ‘Sağlık için İnsan Kaynakları Küresel Stratejisi: İşgücü 2030’; ‘Hemşirelik ve Ebeliğin Güçlendirilmesi için Küresel Stratejik Hedefler, 2016–2020’; ‘Hemşirelik ve Ebelik için Küresel Stratejik Hedefler 2021–2025’; ‘Ebelerin Sesi, Ebelerin Gerçekleri’ yüksek nitelikli anne ve çocuk sağlığı hizmetlerinde ebelerin kritik önemine vurgu yapmaktadır. Bu raporlar aynı zamanda nitelikli hizmet sunumunda ebelerin karşılaştıkları engelleri ortaya koymakta ve ebelerin güçlendirilmesinin zorunluluğuna işaret etmektedir. Yüksek kaliteli ana-çocuk sağlığı hizmetleri için yetkin, eğitimli, motivasyonu yüksek, iyi desteklenen sağlık insan gücüne gereksinim vardır. Ebeler, ana-çocuk sağlığını koruma ve geliştirmedeki kritik önemleri nedeni ile ‘Dünyada Ebeliğin Durumu 2021 Raporu’ ebelere odaklanmıştır. Raporda ebelere yatırım yapmanın kadınların olumlu doğum deneyimlerini artırdığı, sağlık sonuçlarını iyileştirdiği, ekonomik istikrarı kolaylaştırdığı ve olumlu bir makroekonomik etkiye sahip olabileceği belirtilmektedir” dedi.
“Köy ebelerinin ülkemizdeki ana-çocuk sağlığına katkısı çok büyük”
Geçmişte köy ebelerinin önemli birinci basamak sağlık hizmet sağlayıcıları olduğunu söyleyen Doç. Dr. Yücel, “Küresel sağlık gündemi ile paralel olarak DSÖ 2021 yılını ‘Uluslararası Sağlık ve Bakım Çalışanları Yılı’ olarak ilan etmiştir. Uluslararası Ebeler Konfederasyonu (ICM) 5 Mayıs 2022’de kutlanacak Uluslararası Ebeler Günü temasını ‘100 Yıllık İlerleme’ olarak belirlemiştir. Ülkemizde de ilk ebelik eğitimi 1842 yılında başlamıştır. Ülkemizdeki 180 yıllık ebelik eğitim birikimi içinde yetişen köy ebeleri, sağlık evlerine bağlı köylerde hizmet yürüten önemli birinci basamak sağlık hizmet sağlayıcıları olmuştur. Ülkemizdeki ana-çocuk sağlığı göstergelerinin iyileşmesine çok önemli katkıları olmuş olan köy ebelerine ilgi gösteren emekli öğretmen Aytekin, köy ebeleri ile görüşerek ebelerin deneyimlerini aktardığı “Köy Ebeleri” kitabını yazmış. Bizler ebelik bölümü akademisyenleri olarak ebelik meslek tarihini ve meslek birikimini ebelik öğrencilerimize aktarıyoruz. ‘Köy Ebeleri’ kitabı da bu aktarımımıza önemli bir katkı sağladı” dedi.
Kitabında köy ebelerin deneyimlerinden de bahseden Dilşad Aytekin ise, söyleşide ayrıca meslek hafızası, mesleki günlük tutma, bakış açısını geliştirme, meslekte mutluluk ve fark yaratmanın öneminden ve ipuçlarından da bahsetti. Küçük yaşlarda tabiatın içine serpilmiş köylere, köy ebesi olarak atanan ebelerin, geçmiş yılların zor köy yaşam koşulları yanı sıra kadın ve ebe olmanın zorluklarıyla da baş ederek ülkemizin ana-çocuk ve toplum sağlığına olan katkılarını ele aldı. Kitabını yazarken ilhamını köy ebelerinde gözlemlediği cesaretlerinden ve toplum tarafından gördükleri saygıdan etkilenerek aldığını söyleyen Aytekin, “Bir gün, ebe bir arkadaşıma mesleğinin çok heyecanlı olduğunu ve anılarını yazması gerektiğini söyledim. Fakat anı yazmada ebeler son sırada. Bu türde en çok yazan meslek grubu öğretmenler, ardından doktorlar, daha sonrasında ise askerler. Ne yazık ki ebeler meslek anılarını yazmada son sıralarda kalıyor. Bu nedenle ben de onların yerine yazmak istedim” dedi. Öğretmenlik görevini yaptığı süreçte ebelik mesleğiyle ilgili gözlemlerini ve anılarını paylaşan yazar, ebelik alanına olan ilgisi için “Başka bir meslek alanının içine girmek, kişiye gerçekten büyük bir deneyim kazandırıyor. Donanım kazanmak; farklı mesleklerde farklı insanların dünyalarına dokunmak, farklı ortamlara girmek ve farklı alışkanlıklar edinmekten geçer” diye konuştu.
Ebelik bölümü lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencileri, bölüm öğretim elemanları ile kariyer planlama ve geliştirme komisyon üyelerinin katıldığı etkinliğe emekli ebe Netice Şimşek de katıldı. Yücel, emekli ebe Şimşek’in etkinliği ebelik tarihi çalışmaları sırasında köy ebe okulları ve sağlık okulu ana çocuk sağlığı programlarından mezun emekli ebelere ulaşmak amacıyla kurduğu “Köy Ebe Okulu Mezunları” sosyal medya hesabından öğrenip, gelmesi ve söyleşiye katılmasından ayrıca mutluluk duyduklarını belirtti.
Yazara, EÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Asiye Akyol ve Ebelik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Neriman Soğukpınar adına teşekkür belgesini komisyon başkanı Doç. Dr. Ummahan Yücel ve Hatay Sağlık Okulu 1970 yılı mezunu emekli ebe Netice Şimşek verdi. Söyleşi sonrası emekli öğretmen ve yazar Dilşat Aytekin katılımcılar için “Köy Ebeleri” kitabını imzaladı.
