Kovid-19 yeni yazılımla artık bilgisayarlı tomografiden kaçamıyor

 Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Fizik Bölümünden mezun olduktan sonra yüksek lisans eğitimini Kanada’daki Ryerson Üniversitesinde tamamlayan ve ardından İngiltere’deki Oxford Üniversitesinde akciğer görüntüleme sistemleri üzerinde çalışmalar yapan Özkan Doğanay, 2019’da İzmir’e döndü ve Dr. Öğretim üyesi olarak Ege Üniversitesinde göreve başladı.  Sağlık Bilimleri Fakültesi Temel Onkoloji Ana Bilim Dalı bünyesinde Fonksiyon ve Anatomik Akciğer Görüntüleme Laboratuvarında çalışmalarını sürdüren Doğanay, 6 bilim insanının katkısıyla, Kovid-19 hastalarına ait bilgisayarlı tomografi (BT) görüntülerini başarılı şekilde analiz edip raporlayan bir yazılım geliştirdi. İki yılda geliştirilen yazılımın, lisanslama işleminin ardından hastanelerde kullanılması hedefleniyor.

Son dönemde radyologlar arasında BT görüntülerinin gözle değil yapay zekâyla değerlendirilmesinin yaygınlaştığını belirten Dr. Öğretim Üyesi Özkan Doğanay, “BT çekimi çok kapsamlı, binlerce veriden oluşan bir çekim. Bunu uzman radyologlarımız görsel olarak değerlendiriyorlar. Onlar ne kadar deneyimli, başarılı olursa olsun her detayı gözleriyle bakarak yakalayamıyorlar. Biz, bu aşamada yazılımlar geliştiriyoruz. Yapay zekâ algoritmaları kullanıyoruz. Gözle değerlendirilmesi mümkün olmayan detayları dakikalar içinde analiz edip raporlayan yazılımlar geliştiriyoruz” dedi.

“Bir adım öne geçecek algoritmaları geliştiriyoruz”

Kovid-19 vakalarının arttığı dönemde radyologların iş yükünün arttığını ve bu alandaki yazılımların daha da önemli hale geldiğini belirten Doğanay, “Özellikle yazılım üzerine gelişmiş ülkeler, Güney Kore, İngiltere, yapay zekâ yazılımları geliştirdiler. Biz de onların bir adım önüne geçecek algoritmaları burada geliştiriyoruz. Biz ne yapıyoruz; BT görüntülerini dakikalar içinde analiz edip piksel piksel her bir data verisini analiz edecek yazılımları geliştiriyoruz. Yaptığımız çalışmalarda fark ettik ki Kovid, akciğerlerin sadece alt kısımlarını değil aynı zamanda üst kısımlarını da çok ciddi oranda etkiliyormuş. Fakat dünyada kullanılan diğer yazılımlar bunu gözden kaçırdılar” dedi.

Yazılımın, Ege Üniversitesi imkânlarıyla geliştirildiğini ifade eden Doğanay, “Bu yazılımları biz kendi laboratuvarımızda, kendi öğrencilerimizle, kendi yazılım uzmanlarımızla birlikte geliştiriyoruz. Dolayısıyla yerli ve milli. Amacımız, bu teknolojiyi birkaç yıla kadar hastanelerdeki sistemlere geçirip, rutin şekilde kullanılmasını sağlamak” diye konuştu.

“Diğer akciğer hastalıklarında da kullanılacak”

Ekipte yer alan doktora öğrencisi moleküler biyolog Elif Soya ise geliştirilen yazılımın Kovid-19’un akciğerlerde oluşturduğu tahribatı sayısal olarak çıktı veren bir yazılım olduğunu ifade etti. Yazılımın tedavi sürecinde büyük kolaylık sağlayacağını anlatan Soya, “Geliştirdiğimiz yazılım, hastalığın yüzde olarak ne kadar ilerlediğini veya gerilediğini sayısal bir çıktı oluşturarak bize verebiliyor. Şu an bizim geliştirdiğimiz yazılım, Kovid-19’a özel bir yazılım. Fakat biz bunu akciğerle ilgili diğer hastalıklarda kullanılabilecek duruma getireceğiz. Ticari olarak lisanslayıp, sunmayı düşünüyoruz” dedi.