“Sözcük Hikâyeleri” ile kelimelerin dünyasına yolculuk
Prof. Dr. Hatice Şirin’in “Sözcük Hikâyeleri” kitabına yoğun ilgi
“Sözcük Hikâyeleri” ile kelimelerin dünyasına yolculuk
Haber: Şule Aktaş, Abdullah Fatih Elmacıgil, Ata Yağız Sungur
Fotoğraf: Batuhan Kaya, Gamze Akgün, Muhammet Atagün
Egeli bilim insanı Prof. Dr. Hatice Şirin’in kaleme aldığı ve kelimelerin etimolojisini anlattığı “Sözcük Hikâyeleri: Sözlerde Saklı Kültür” isimli kitap başta filoloji olmak üzere köken bilgisine, kelimelerin tarihi serüvenine ilgi duyan her yaştan kişi tarafından yoğun ilgi görüyor.
Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Eski Türk Dili Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Hatice Şirin, yazarı olduğu “Sözcük Hikâyeleri” isimli kitabın kaynak tarama süreci ve yazılış amacı hakkında bilgiler verdi. Prof. Dr. Şirin, eserinde; kök biçimleriyle, eski anlamlarıyla, ses, şekil ve anlam gelişmeleriyle, edebiyattaki ve genel olarak sanatın her türündeki yansımalarıyla 134 sözcüğü değerlendirdi. Kitap ile ilgili olumlu geri dönüşler aldıklarını belirten Prof. Dr. Şirin, eserin ikinci cildini yazma çalışmalarına başladığını söyledi.
“Kitabın ikinci cildini oluşturmak istiyorum”
Merak ettiği ve sosyal medyada gördüğü kelimelerin kökenini araştırmaya başlayarak kitabı yazmaya karar verdiğini belirten Prof. Dr. Şirin, “2013 yılında, bir gece ‘kabak’ sözcüğü aklıma takıldı. Daha sonra bu sözcüğün diğer dillerde karşılığını araştırdım. Bu araştırmayla ilgili sosyal medyada yaptığım paylaşım oldukça beğeni topladı. Bu şekilde başka kelimeler seçtim. Gündemdeki haberlerden seçtiğim kelimeler de oldu. Örneğin bir gazetede okuduğum yazıda ‘şovenist’ sözcüğünü gördüm. Ancak yazının konusuyla alakası yoktu. Sözcüğün anlamından farklı kullanımı söz konusuydu. Amacına uygun kullanılmayan kelimeler de bu bağlamda özenle seçildi. Duayen hocalarımın önerisiyle bu çalışmalarımı kitap haline getirmeye karar verdim. Kitapta 5 yıl boyunca biriktirdiğim kelimeler yer aldı. Köken bilimsel olarak incelediğim sözcükler de var. Ancak pek çok kelimeleri herkesin anlayabilmesi için inceledim. Kitabımın yayımlanmasının ardından kelime biriktirmeye devam ettim. Bu şekilde kitabın ikinci cildini oluşturmak istiyorum” diye konuştu.
“Sadece Türkçe kelimeler yok’’
Ele aldığı ve araştırdığı kelimelerin yalnızca Türkçe kökenli olmadığını vurgulayan Prof. Dr. Şirin “Bütün dünya dillerinden kelimeler mevcut. Sadece Türkçe kelimeleri değil, Türkçe sanılan yabancı kelimelerin öyküleri ve anlamlarını da açıkladım. Örneğin, ‘amaç’ kelimesi Türkçe sanılır ancak İranî dillerden gelmektedir. Bu şekilde bilinen yanlışları da düzelttim. Yani eserde farklı yabancı dillerden de kelimeler var” dedi.
Kaynak taraması yaparken zorlandığı kelimeler olduğunu fakat kaynaklarına güvendiğini belirten Prof. Dr. Şirin, “Türkçenin etimolojisiyle ilgili yazılmış bütün makalelere sahibim. İngiliz, Fin, Rus, Avusturyalı Türkologların sözlüklerinden yararlandım. Birincil kaynaklar da elimdeydi’’ diyerek sözlerini tamamladı.
