EÜ’de “Dijital Avrupa Programı ve Açık Çağrılar Bilgilendirme Etkinliği” düzenlendi
Sinem Durmaz- Umut Tekbıçak- Sude Muhtaroğlu
Ege Üniversitesinde, Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının eş koordinasyonunda yürütülen “Dijital Avrupa Programı” kapsamında “Açık Çağrılar Bilgilendirme Programı” toplantısı düzenlendi. Ege Üniversitesi (EÜ) Bilim Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi (EBİLTEM) tarafından düzenlenen toplantıya EÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. İlkin Şengün, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uzmanları Emre Garip ve Murat Tokucu, Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisinden Esma Dilik, Özge Demir, EÜ Senato Üyeleri, akademisyenler ve öğrenciler katıldı.
Bilgilendirme toplantısının açılışında konuşan EÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. İlkin Şengün, “Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının eş koordinasyonunda yürütülen Dijital Avrupa Programı’nın 2024 yılı ilk dönem çağrılarına yönelik bilgi paylaşımı etkinliği dolayısıyla bir aradayız. Dijital Avrupa Programı (DAP), Avrupa çapında stratejik dijital kapasitelerin oluşturulmasına ve dijital teknolojilerin kullanımının yaygınlaştırılmasına odaklanan, AB’nin 2021-2027 döneminde uygulayacağı toplam 7,5 Milyar Avro bütçeli yeni finansman programıdır. Program kapsamında öncelikli olarak yüksek başarımlı hesaplamalar, yapay zekâ, veri ve siber güvenlik alanlarında kritik dijital altyapıların kurulması ve stratejik öneme sahip yenilikçi dijital teknolojilerin geliştirilmesi desteklenmektedir. İkinci aşamada ise, kurulan altyapıların ve dijital teknolojilerin KOBİ’lerin, kamu kurumlarının ve vatandaşların erişimine açılması ve kullanımının yaygınlaştırılması hedeflenmektedir. Programla Avrupa ekonomisi, sanayisi ve toplumunun dijital dönüşümünü desteklemek ve hızlandırmak, AB vatandaşlarının, kamu kurumlarının ve işletmelerin dijital dönüşümden yararlanmasını sağlamak, küresel dijital ekonomide AB’nin rekabetçiliğini artırmak amaçlanmaktadır” diye konuştu.
Prof. Dr. Şengün, “Dijital teknoloji ve altyapılarda AB’nin dışa bağımlılığını azaltmayı ve stratejik özerkliğini sağlamayı hedefleyen program kapsamında; ‘Bulut, Veri ve Yapay Zeka’, ‘İleri Dijital Beceriler’ ve ‘Teknolojilerin En İyi Şekilde Kullanımının Hızlandırılması’ başlıkları altında toplam 22 yeni hibe çağrısının başvuruları açıldı. Toplam bütçesi 176,5 Milyon Avro olan ve 29 Mayıs’ta sona erecek olan yeni açılan çağrılar için bugünkü bilgilendirme sunumları büyük önem arz etmekte” dedi.
“Çağrıların odak noktası yeşil ve döngüsel projeler”
Programlar hakkında bilgiler veren Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Uzmanı Esma Dilik; “Yeşil ve döngüsel projeler, çağrılarımızın odak noktasını oluşturuyor. Green Data Space çağrımızın hedefleri ile ilgili; Yeşil Mutabakat bileşenleri olan biyoçeşitlilik, döngüsel ekonomi, sıfır kirlilik, iklim değişikliğinin azaltılması ve adaptasyon konularındaki politika hedeflerine katkıda bulunacak veri alanı oluşturmaktan söz etmek mümkün. İklim nötrlüğüne geçişin sağlanmasına ilişkin ‘Avrupa Konseyi Tavsiye Kararları’nın uygulanmasının desteklenmesi, diğer sektörel veri alanlarıyla birlikte uygulamalar ve kullanım örneklerinin hayata geçirmek çağrımızın hedefleri arasında. ‘Common European Mobility’ çağrımızın genel amacı ise ulaştırma sektörüne odaklanarak Avrupa ortak veri altyapısı ve hizmetlerine ilişkin çok ülkeli öncül projenin etkin bir şekilde uygulanmasına katkıda bulunmak” diye konuştu.
Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Uzmanı Özge Demir ise “Dijital Avrupa Programı, yeni bir program. Bu program kapsamında sizin yapmış olduğunuz projelerin Avrupa komisyonunun yayınladığı hedeflere ne kadar atıfta bulunduğu, ne kadar tamamlayıcı projeler olduğunu çok önemseniyor. Projelerin değerlendirme noktasında bunlarla ilgili raporlarında da bizlere çok net bilgiler veriyor. ‘Yetenek Merkezi’ çağrısı kapsamında da ortak bir Avrupa kimliği oluşturulması ve geçmişi ortaya koymak adına kültürel mirasının sayısallaştırılması konusunda destek sağlanıyor. Aslında sayısallaştırma yerine dijitalleştirme de diyebiliriz. AB Komisyonu bu projelerin desteklenmesini hedefliyor” diye konuştu.
Etkinliğe zoom üzerinden katılım gösteren Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uzmanı Emre Garip, “Dijital Avrupa Programı, en temelde, 2021-2027 yılları arasında Avrupa Birliği’nin uyguladığı bir bilim programı. Bu programla, özellikle Avrupa Birliği’nin; Çin ve Amerika’ya karşı stratejik özerkliğinin korunması ve Avrupa’nın değer zincirlerinde kontrolün yeniden kazanılması hedefleniyor. Bunun için aslında Avrupa Birliği uzun süredir dijitalleşme konusunda pek çok strateji belirlemiş vaziyetteydi, bu stratejilere ilişkin de çeşitli politika araçları belirleniyor ve tasarlanıyordu. Dijital Avrupa Programı da politika araçlarından biri olarak hayatımıza girdi. Program kapsamında iki ana faaliyeti destekliyor. Bunlardan ilki; dijital beceriler anlamında gerekli dijital kapasitelerin oluşturulması, ikinci ana faaliyet ise oluşturulan kapasitelerin yüksek eğitimli kurumlar aracılığı ile yaygınlaştırılması. Burada beş spesifik hedef var; yüksek başarılı hesaplama, yapay zeka, siber güvenlik, ileri dijital beceriler, dijital kapasitenin oluşturulması. Ülkemizin dahil olduğu bileşenler ise yüksek başarılı hesaplama, yapay zeka, ileri dijital beceriler ve dijital kapasitenin oluşturulmasıdır” diye konuştu.
“Yapay zeka ile ilgili yürürlüğe girecek en kapsamlı tüzük”
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uzmanı Murat Tokucu, “Yapay zekâ tüzüğü, dünyanın yapay zekâ ile ilgili yürürlüğe girecek en kapsamlı tüzüğü olacak. Bu düzenlemeyle de aslında genel olarak yapay zekânın taşıdığı riskler ve fırsatlar ele alınacak. Ayrıca AB’nin yapay zekâ iç pazarında inovasyonun, büyümenin ve rekabetçiliğin teşvik edilmesini araştıracak. Tüzük oluşturulurken risk bazlı bir yaklaşım benimsenmiş durumda. Yapay zekâ sistemleri dört kategoriye ayrılıyor. Kabul edilemez riskli, yüksek riskli, sınırlı riskli ve düşük riskli sistemler olarak ayrılmış durumda. Burada kabul edilemez riskli sistemler tüzük kapsamında hiçbir şekilde AB içerisinde piyasaya sürülemeyecek şekilde belirtiliyor. Yüksek riskli sistemler de bu tüzük kapsamında belirlenen gerekliliklerin karşılanması durumunda piyasaya sürülebilecekler. Tüzüğün 2024 yılının ikinci çeyreğinde yürürlüğe girmesi planlanıyor” dedi.
Etkinlik, Dijital Avrupa Programı kapsamında çeşitli konularda açık çağrılar bilgilendirmeleri ile devam etti. Etkinlik sonunda konuşmacılara Rektör Yardımcısı Prof. Dr. İlkin Şengün tarafından “Katılım Belgesi” takdim edildi.
