“Peyzaj Planlamada Ekosistem Hizmetleri: İzmir İli Örneğinde Bir Yol Haritası” projesine TÜBİTAK’tan destek
İzmir’in peyzaj planlama çalışmalarında ekosistemin korunmasına rehber olacak proje
Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Engin Nurlu’nun yürütücülüğünü yaptığı “Peyzaj Planlamada Ekosistem Hizmetleri: İzmir İli Örneğinde Bir Yol Haritası” başlıklı proje TÜBİTAK 1001-Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı” kapsamında desteklenmeye uygun bulundu.
Proje ekibini makamında ağırlayarak tebrik eden Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, “Tam akreditasyona sahip, öğrenci odaklı, araştırma üniversitemiz TÜBİTAK’ın farklı programlarında liderliğini sürdürüyor. Ege Üniversitesi, son altı yıldaki geleneği bozmayarak, TÜBİTAK Araştırma Destek Programları Başkanlığına önerilen projelerde en çok proje desteği alan devlet üniversitesi oldu. Kabul alan bu projelerimizden birisi de Ziraat Fakültemiz Peyzaj Mimarlığı Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Engin Nurlu’nun yürütücülüğünü yaptığı bilim ekibi tarafından hazırlanan proje oldu. Üniversitemizde bir kültüre dönüştürerek sürdürülebilir hale getirdiğimiz araştırma ve bilim üretme ekosistemimizi daha da güçlendirmeyi, Türkiye Yüzyılı’nı Türk bilim yüzyılı yapmak için akıl teri dökmeyi sürdüreceğiz. Bilim ekibimizi tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyorum” dedi.
Araştırmanın içeriği ile ilgili bilgi veren proje yürütücüsü Prof. Dr. Engin Nurlu, “Ekosistemlerin insanlara sunduğu tüm faydaları ifade eden ekosistem hizmetleri kavramı günümüzde peyzaj planlama ve yönetim çalışmalarına ışık tutabilecek en temel bilgileri bizlere sunmaktadır. Alan kullanım / arazi örtüsü (AKAÖ) değişimi ile ekosistem hizmetleri arasındaki ilişki çok yönlü mekânsal ve zamansal ilişkilere bağlıdır. Bu ilişkinin ortaya koyulup anlaşılması, sürdürülebilir kalkınmayı ekosistem hizmetlerinin korunması ve geliştirilmesiyle dengeleyen, çevresel zorluklar karşısında sürdürülebilirliği ve dayanıklılığı teşvik eden bilinçli planlama ve yönetim kararlarını alabilmek açısından oldukça önemlidir. Bu kapsamda projenin temel amacı çeşitli politika, plan ve yatırımların neden olduğu alan kullanım/arazi örtüsü (AKAÖ) değişimlerinin ekosistem hizmetlerine etkilerini değerlendirerek, geleceğe yönelik olarak birbiriyle rekabet halindeki arazi taleplerinin etkin yönetimi için metodolojik bir yaklaşımla yol haritasının oluşturulmasıdır” dedi.
“İzmir’in 2040 yılına yönelik 4 farklı AKAÖ senaryosu oluşturulacak”
Prof. Dr. Engin Nurlu, “Proje ile İzmir ili örneğinde 1990-2020 yılları arasında farklı politika, plan ve yatırımların neden olduğu AKAÖ değişimlerinin ekosistem hizmetleri üzerindeki etkisi değerlendirilerek, 2040 yılı için AKAÖ ve ekosistem hizmet modelleri oluşturulup, gelecekte etkin yönetim için paydaşlarla birlikte mekânsal stratejiler ve çözümler belirlenmeye çalışılacaktır. Projede çeşitli açık erişimli veriler, uzaktan algılama, coğrafi bilgi sistemleri ve istatistiki araçlar ile işlenerek analiz edilecek ve değerlendirilecektir. Bu amaçla İzmir ili bütününde 1990-2020 yılları arasında AKAÖ haritalanacak, 2040 yılı için 4 farklı AKAÖ senaryosu oluşturulacak, 2020 ve 2040 yılları için temel 4 ekosistem hizmeti modellenerek, çoklu ekosistem hizmeti indeksi ve AKAÖ değişimleri üzerinden çevresel değişkenler ile ekosistem hizmetleri arasındaki ilişki saptanacaktır. Son aşamada ise çoklu ekosistem hizmetleri bakımından güçlü ve zayıf bölgelerde katılımcı haritalama yaklaşımı ile paydaş görüşlerinin mekânsal strateji ve çözümlere entegre edilmesine yönelik yaklaşımlar geliştirilecektir” diye konuştu.
“Ülkemizin 12. Kalkınma Planı hedeflerine katkı sunacak”
Projenin özgün çıktılarının olacağını belirten Prof. Dr. Engin Nurlu, “Yenilikçi ve kapsamlı yöntemler ile değişen AKAÖ deseninin ekosistem hizmetlerini nasıl etkilediğini anlamaya yönelik mekânsal modeller üretilecek. Çoklu ekosistem hizmeti değerlendirmesinin Türkiye’deki çok sektörlü karar alma süreçlerine nasıl entegre edilebileceği araştırılacak. Farklı AKAÖ sınıfları arasındaki çatışmaların ekosistem hizmeti sağlamadaki etkilerini ortaya koyarak, farklı planlama ve yönetim stratejilerinin etkililiğinin değerlendirilmesine ve uyarlanabilir yönetim uygulamalarına bilgi sağlayacak bir altlık ortaya koyulacak” dedi. Hazırlanan projenin, 12. Kalkınma Planı hedeflerinden “3.4. Afetlere Dirençli Yaşam Alanları, Sürdürülebilir Çevre” hedefine katkı sunacağını ifade eden Prof. Dr. Engin Nurlu, projenin “Çevrenin Korunması”, “Bölgesel Gelişme” ve “Kırsal Kalkınma” amaç, politika ve tedbirleriyle uyumlu olduğunu belirtti.
Multidisipliner proje ekibi
Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Engin Nurlu’nun yürütücülüğünü yaptığı projede Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ebru Ersoy Tonyaloğlu, İzmir Demokrasi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Birsen Kesgin Atak, İzmir Demokrasi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yönetim Bilişim Sistemleri Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Öğr. Üyesi Can Saygıner ve Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Araştırma Görevlisi Diba Şenay, araştırmacı olarak görev alıyor.
