Prof. Dr. Rudarlı, “Türkiye, Avrupa’da obezite görülme sıralamasında birinci”

Avrupa Obezite Günü

Haber: Çağatay Yiğit Akkaya

Fotoğraf: Umut Tekbıçak

Günümüzde ciddi rahatsızlar arasında kendisine yer bulan obezite, her yıl artan görülme oranı ile dikkat çekmeye devam ediyor. Dünya Sağlık Örgütü başta olmak üzere her sağlık kurumu obezite ile mücadelede faaliyetler sergileyip, bilimsel veriler ışığında yayınlar yapmaya devam ediyor. Bu hastalığa karşı farkındalık yaratmak için 20 Mayıs, Avrupa Obezite Günü olarak adlandırılıyor.

Ege Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Antrenörlük Eğitimi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gülbin Rudarlı, “Avrupa Obezite Günü önemli bir gün. Bizim, bugünü farkındalık oluşturmak için fırsat olarak görmemiz gerekiyor. Çünkü Türkiye şu an Avrupa’da obezite görülme sıralamasında birinci, dünyada da yirmi üçüncü sırada yer alıyor. Obezite sadece beden ile alakalı değil, aynı zamanda metabolizmanın bozulduğunu gösteren bir hastalıktır. Metabolizma bozulduğu için metabolik sendrom diye anlatılan; kan yağlarının bozulması, tansiyonun yüksek seyretmesi, Tip 2 diyabet gibi sorunlar ortaya çıkıyor. Tüm bu rahatsızlıklar bir bütündür. Vücut içerisinde sinsi sinsi ilerleyerek damarlarda hasar oluşturmaktadırlar” dedi.

“Harcanan enerji oranında kalori alınmalı”

Beslenme dengesi ile alakalı bilgi veren Prof. Dr. Rudarlı, “Gün içerisinde harcanan enerji oranında bir besin tüketimi yapılırsa, bu durum yeterli beslenme olarak tanımlanır ve kişide herhangi bir kilo değişimi yaşanmaz. Alınan kalorinin içeriğinin planlanması dengeli beslenme kavramı olarak açıklanır. Temel besin öğelerinin, herkes için alınması önerilen bir yüzdesi vardır. Tüketilen kalorinin yüzde 50’si karbonhidrattan, yüzde 25-30’u yağdan, yüzde 15-20’si de proteinden sağlanmalıdır. Bu temel besin öğelerinin kaynakları çeşitlendirilerek öğünlere dağıtılırsa kolay kolay yardımcı besin öğeleri dediğimiz vitamin, mineral ihtiyacı açığa çıkmaz. Bunun dışında da bol bol sıvı tüketilmesi gerekiyor” dedi.

“Haftada 150 dakika egzersiz yapılmalı”

Hareketli bir yaşam sürülmesi gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Rudarlı, “Gün içerisinde yaptığımız, enerji harcatan tüm hareketler; buna ütü yapmak, pazara gitmek ya da otobüs durağına yürümek de dahil olmak üzere fiziksel aktivite olarak isimlendiriliyor. Bunun dışında sizin belirlediğiniz bir süre içerisinde, yaptığınız enerji harcatan aktiviteler egzersiz olarak isimlendiriliyor. ‘Ben her gün yarım saat yürüyorum’ dediğiniz eylemler egzersize giriyor. Genelde yarışma amaçlı planlı antrenmanlar ile yapılan aktiviteler ise spor olarak adlandırılıyor. Bizim istediğimiz, kişilerin fiziksel aktivite düzeylerini bilinçli olarak artırmaya çalışmaları ve yapabiliyorlarsa haftada 150 dakika egzersiz yapmalarıdır. Fiziksel aktivite için asansör yerine merdiven kullanmak, kısa mesafeleri yürümek gibi örnekleri verilebilir. Belli aralıklarla sürekli oturmak yerine yirmi dakikada bir kalkarak ev içinde ya da iş yerine 5 dk yürümek yine yararlı olacaktır. Yapılabilecek en ekonomik ve pratik egzersiz canlı tarzda yapılacak yürüyüşlerdir. Sadece sizi rahatsız etmeyecek bir spor ayakkabısı ve uzun süre yürüyebileceğiniz ve eğimi olmayan bir alana ihtiyacınız var. Canlı tarzda yürüyüşler, yirmi dakikadan itibaren vücut yağ yakımını da artırdığından, süreyi kademeli olarak arttırarak sürdürülmesi isteniyor. Bu aktivitelerin rutin haline getirilmesi vücudumuzda bir süre sonra olumlu etkiler göstermeye başlıyor” dedi.

Vücut Kitle Endeksi ile alakalı bilgi veren Prof. Dr. Rudarlı, “Vücut kitle endeksini bir hesaplama ile belirleyebiliyoruz. Vücut kitle endeksi, kişinin kilogram cinsinden ağırlığının yani kütlesinin boyunun metre cinsinden karesine bölünmesiyle hesaplanıyor. Siz, böylece boyunuza göre kilonuzun durumunu iki haneli bir değerle belirleyebiliyorsunuz. Çıkan değer eğer 20 ile 25 aralığında ise normal kilolu, 25-30 aralığında ise aşırı kilolu, 30-35 aralığında ise birinci derece obez, 35-40 aralığında ise ikinci derece obez ve 40’ın üzeri ise morbid obez olarak sınıflandırılıyor. Morbid ölümcül demektir. Ciddi müdahale edilmesi gereken sınıflara gidiyor” dedi.