EÜ’de yetişkinlerde işitme kaybının iletişime etkileri ve çözüm yolları tartışıldı

Damlanur Gürbüz-Halil Tamaz

Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi tarafından moderetörlüğünü Odyoloji Bölüm Başkan Yardımcısı Dr. Öğretim Üyesi Deniz Tuz’un yaptığı ‘Yetişkin İşitme Kayıplı Bireylerde İletişim Becerilerinin Değerlendirilmesi ve Desteklenmesi’ adlı etkinlik düzenlendi.

Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Filiz Aslan’ın konuşmacı olarak yer aldığı çevrimiçi programa, Odyoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Pelin Piştav Akmeşe, akademik-idari personel ve öğrenciler katıldı. Etkinlikte; yetişkin bireylerde işitme kayıplarının değerlendirilmesi ve rehabilitasyonu hakkında detaylı bir anlatım sağlanarak işitme kaybının iletişime etkileri ve çözüm yolları tartışıldı.

Açılış konuşmasını gerçekleştiren Odyoloji Bölüm Başkan Yardımcısı Öğretim Üyesi Dr. Deniz Tuz, “Etkinlik kapmasında, işitme kaybı olan bireylerde iletişim becerileri bir bütün olarak düşünüyoruz. Bu durumu bilişsel, sosyal ve ruhsal açıdan değerlendirip, buna yönelik çözüm yolları geliştirilmesine katkı sunmayı hedefliyoruz” diye konuştu.

“İşitme kaybı demans yatkınlığını artırır”

Etkinlikte bir sunum gerçekleştiren Doç. Dr. Filiz Aslan, “İşitme kayıplı bireylerin hayatlarını verimli bir şekilde yaşayabilmeleri için ‘Kendilerine yetebiliyorlar mı?’, ‘Aileleriyle iletişim kurabiliyorlar mı?’, ‘Kendi akranlarıyla iletişimleri nasıl?’ gibi soruların üzerine düşülmesi gerekiyor. İşitme kaybı yaşayan bireylerin; işitme cihazı ve işitsel implantı kullanma, karşılıklı iletişimi değerlendirme, işitsel algı düzeyini saptama, dil gelişim düzeyini değerlendirme, dil gelişimini sağlama, okuma – yazma becerisi ve bilişsel süreçler gibi konularda değerlendirilmesi gerekiyor. İşitme kaybı bireylerin yaşam kalitesi üzerindeki etkileri önemlidir. İşitme kaybının yalnızca fiziksel değil, bilişsel süreçler üzerinde de önemli bir rol oynamaktadır. İşitme kaybının erken dönemde tespit edilip uygun rehabilitasyon süreçlerine başlanmasının, bireylerin günlük yaşamda daha bağımsız olmalarına ve aynı zamanda demans gibi bilişsel hastalıkların riskinin azaltılmasına katkı sağlayacak” diye konuştu.

Terapi programlarının genellikle çocuklara yönelik olduğunu söyleyen Doç. Dr. Aslan, “İşitme kaybına sahip kişilerin üzerinde yapılan terapi programlarının çoğunluğu çocuklara yönelik yapılıyor. Yetişkinlere uygun terapi programları oldukça kısıtlı. Genellikle işitme kayıplı çocukların okumayı yeni öğrenirken zorlandıklarını ve sonrasında her şeyin yoluna girdiğini düşünüyoruz. Ancak ileri dönemlerde de bu hastalarda dikte becerisinde ve yazarken dilbilgisinde problemler gözleniyor. Terapi programlarındaki rehabilitasyon hedefleri; işitsel algı becerilerini, sosyal yaşama katılımı, bellek becerilerini desteklemek ve işitsel tahmin becerilerine yönelik stratejilerini öğretmek üzerinedir” dedi.

“Yapay zeka işitme cihazlarında da kullanılıyor”

Doç. Dr. Filiz Aslan artık işitme cihazlarında da yeni teknolojik gelişmelerin olduğuna değinerek, “Artık işitme cihazlarında da yapay zeka kullanılıyor, çevredeki gürültünün şiddetini analiz edip sesleri düzenleyen işitme cihazları var. Güncel teknolojiler ve yenilikleri değerlendirip işitme engelli bireylerin hayatına entegre etmek gerekir. İşitme cihazlarının kullanımda dikkat edilmesi gereken bakım, hijyen gibi faktörler önemlidir. Bu faktörlerin ortama göre de değişebiliyor. Kişi tozlu ortamda çalışıyor ve belli bir süre sonra cihazın bakımını yapmamışsa tozla kaplanarak sararıyor ve performans verimi düşüyor” dedi.

Etkinlik sonunda Doç. Dr. Filiz Aslan, katılımcılardan gelen soruları yanıtladı.