Prof. Dr. Zafer Derin, geçmişten günümüze İzmir’de yaşayan toplumların yaşam şekillerine ışık tuttu

 Etnografya Müzesinde “Müze Söyleşileri” devam ediyor

Busenur Yılmaz – Özlem Erat

Ege Üniversitesi Etnografya Müzesi tarafından  “Müze Söyleşileri” kapsamında “Yeşilova Höyüğü Kazıları ve İzmir’in İlk Egeli Toplumu” başlıklı söyleşi gerçekleştirildi. Moderatörlüğünü Etnografya Müzesi Müdürü Doç. Dr. Dilek Maktal Canko’nun üstlendiği etkinliğe konuşmacı olarak Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Zafer Derin katıldı.

Doç. Dr. Zafer Derin, sunumunda Smyrna’da bulunan 100-150 bin yıl öncesine kadar uzanan insan izlerini ve bu coğrafyada yaşamış ilk toplumları anlattı. İlk Egelilerin yaşam tarzı, mimarisi ve özgün yaşam modelleriyle dikkat çeken bir topluluk olduğunu belirten Doç. Dr. Zafer Derin “İkiz Göller çevresinde neredeyse 30-35 bin yıl öncesine ait taş aletleri var. Yaptığımız araştırmalarda kent ve kentin dışında farklı yerleşimler olduğunu, 8-9 bin yıl öncesine kadarki süreçler içinde de artık insanların tarım, hayvancılık, avcılık yerleşim modeline sahip olduğunu görüyoruz” dedi.

“Özgür ve rahat yaşayacakları evleri tercih etmişler’’

Egeli insanların geçmişten günümüze toplumsal yapısı hakkında bilgi veren Doç. Dr. Zafer Derin, “Egeliler, devşirme malzeme kullanarak kendi duvarlarını örmüşler, bu da gösteriyor ki bu toplumlar, atık bırakmayan toplum. Egelilerin ikinci özelliği ise özgürlüklerine düşkün olmaları. Evleri birbirinden ayrı ve her evin kendi bahçesi var. Doğu Anadolu ve İç Anadolu’daki yerleşimler gibi dip dibe, ortak duvarlı ve ortak çatılı bir yapı tarzını benimsemiyorlar. Özgür ve rahat yaşayacakları evleri tercih ediyorlar”  dedi.

Doç. Dr. Zafer Derin, evlerin ana dizaynının kanal etrafında yer almasından dolayı Egelilerin suyu yöneten bir toplum olduğunu belirterek “Gökdere’den gelen suyu yönlendirmişler ve yerleşimin tam ortasına almışlar. İki tarafını da set duvarlarıyla çevirmişler. Dolayısıyla yaşam alanına ilk suyu getiren topluluktur diyebiliriz.  Kontrollü kullanımla set duvarlarını her dönemde yükselterek taşkınları engellemişler. En çok rastlanan malzeme balık ağı. Yoğun balıkçılık faaliyetleri gerçekleştirmişler. En çok Siros Adası’na ticaret yapmışlar çünkü o dönemde adalara yürüyerek de geçilebiliyordu. Siros Adası’ndan da yeşim taşı ticareti yaparak yeşim taşını balta yapımında kullanmışlar’’ diye konuştu.

Doç. Dr. Zafer Derin, İzmir’in panterin en çok avlandığı yer olduğundan bahsederek, “Yapılan çalışmalarda neolitik çağda çanak ve çömleklerin üzerlerinde panter motiflerine rastlanmıştır. Bizler, panter kemiklerini daha çok Yassıtepe’de çıkardık ve orada prestij için avlandıklarını görüyoruz. Bulunan kemiklere DNA testi yaparak onları İzmir’de korumaya çalışmaktayız” dedi.

“Bu etkinlik aktif müze anlayışının en güzel örneklerinden biri’’

Etkinliğe katılmaktan duyduğu memnuniyeti dile getiren Doç. Dr. Derin, “Müze kavramı içinde sosyal faaliyetlerle, söyleşilerle ve aynı zamanda diğer faaliyetlerle birlikte bütüncül olarak yer almak çok önemli. Bu açıdan aktif müze anlayışının en güzel örneklerinden birinin Doç. Dr. Dilek Maktal Canko hocamızın sayesinde gerçekleşmesi çok anlamlı. Bir Ege Üniversitesi mensubu olarak bu durumdan çok mutluyum’’ diye konuştu.

Söyleşi sonunda Etnografya Müzesi Müdürü Doç. Dr. Dilek Maktal Canko tarafından Doç. Dr. Zafer Derin’e “Teşekkür Belgesi” takdim edildi.