Ege Üniversitesi ‘Karbon Ayak İzi’nin azaltılmasında örnek üniversite olacak
Eslem Türkoğlu – Elif Su Göksu – Ahmet Şat
Küresel iklim krizinde pay sahibi olan karbon ayak izini azaltmak için dünya genelinde çalışmalar yapılıyor. Ege Üniversitesi Çevre Sorunları Uygulama ve Araştırma Merkezi (ÇEVMER) de üniversite bünyesinde karbon ayak izi hakkında farkındalık oluşturmayı sürdürüyor. Karbon ayak izi ile ilgili çalışmalar yürüten ÇEVMER Arş. Gör. Dr. S. Tuğçe Kalkan, konu hakkında bilgiler verdi.
Karbon ayak izi kavramını açıklayan Arş. Gör. Dr. S. Tuğçe Kalkan, “Gerçekleştirmiş olduğumuz tüm faaliyetler sonucunda ortaya çıkan sera gazları vardır. Bu sera gazlarının en önemlisi karbondioksittir. Bunun dışında metan, azotoksitler ve diğer zararlı gazlar da mevcuttur. Karbon ayak izi dememizdeki neden, yaptığımız bir faaliyet sonucunda ortaya çıkardığımız sera gazlarının aslında karbondioksit eş değeri cinsinden açıklamaktır. Örneğin, araba kullanırken ya da uçağa bindiğimizde ortaya sera gazları çıkıyor. Bu sera gazlarının küresel ısınmaya olan etkilerinin karbondioksit eşdeğerine dönüştürülmüş hallerini topluyoruz ve toplamda karbon ayak izini hesaplamış oluyoruz” dedi.
“Karbon ayak izini hesaplayan testler var”
Karbon ayak izini azaltmak için bireysel olarak insanların yapabileceklerine değinen Arş. Gör. Dr. Kalkan, “Karbon ayak izini azaltabilmemiz için önce ne kadar ayak izimiz olduğunu bilmemiz gerekir. Bunu bilebilmek için de ölçmek gerekir. Bireysel olarak insanların karbon ayak izini hesaplayabileceği testler mevcut. Bu testler, sizin yaşam biçiminize göre verdiğiniz cevaplarla karbon ayak izinizi ölçüyor ve karbon ayak izinizi azaltmak için sizin yaşam tarzınızı değiştirecek şekilde size özel önerilerde bulunuyor. Örneğin; çok fazla et tüketiyorsanız, bu tüketimi azaltmanızı öneriyor” diye konuştu.
Dünyada üniversitelerin de karbon ayak izini azaltmak için faaliyetler yürüttüğünü belirten Arş. Gör. Dr. Kalkan, “Üniversitemizin de 8 yıldır katılım sağladığı GreenMetric ‘Yeşil Üniversiteler Sıralaması’ var. 6 başlıkta üniversiteler değerlendiriliyor. Üniversitemiz, 1477 üniversite arasından 88’inci sırada yer aldı. Bu sıralama kapsamında değerlendirmeler yapıp her yıl önümüze bir yol haritası çıkartıyoruz. Bu harita sonucunda eksikliklerimize yönelik faaliyetler yaparak kendimizi geliştirmeye ve karbon ayak izimizi azaltmaya çalışıyoruz” dedi.
“Örnek kampüs olma yolunda ilerliyoruz”
Ege Üniversitesinin karbon ayak izi azaltmaya yönelik faaliyetlerinden bahseden Arş. Gör. Dr. Kalkan, “Ege Üniversitesinin kampüsünde yenilenebilir enerji çalışması yapılacak ve kampüsümüz bu konuda örnek kampüs olacak. Ayrıca yağmur suyu hasadını yaygınlaştırmaya, atıklarımızı ayırıp bunları düzenli şekilde yönetmeye çalışıyoruz. Öğrencilerin farkındalığını artırmak için sıfır atık seminerleri, sertifika programları yapıyoruz. Öğrenci Konseyi, Biyoloji Topluluğu gibi topluluklarla da iş birliği yapıp faaliyetler ve etkinlikler yürütüyoruz” diye konuştu.
Karbon ayak izinin ülkelerin ekonomik gelişmişlik seviyesiyle alakalı olduğuna dikkat çeken Arş. Gör. Dr. Kalkan, “Ekonomik gelişmişlikle alakalı olarak Amerika ve Çin, karbon ayak izinin en yüksek olduğu ülkelerin başındayken Türkiye 13’üncü sırada bulunuyor. Ülkelerin karbon ayak izinin yüksek olması, tüketimle ilgili ve bununla alakalı çalışmalar yürütülüyor. Dünyada da iklim değişikliği ile ilgili çalışılıyor. Türkiye’de Çevre, Şehircilik ve İklim Bakanlığı’nın ‘İklim Değişikliğine Uyum Stratejisi Ve Eylem Planı’ var. Paris İklim Anlaşması’nda yer verildiği gibi dünyanın ortalama sıcaklık artışını 2 santigrat dereceye ulaştırılmaması için çaba harcanıyor ancak şimdiden 1,5 dereceyi aştık. Bu nedenle bizler sorumlu bireyler olarak küçük yaşam tarzı değişiklikleriyle elimizden gelenin en iyisini yapmaya çalışmalıyız” dedi.
